Denken en doen in driehoeken (5/8)

Vorig jaar begeleidde ik twee intervisiegroepen van ambtenaren. Zij zochten gedreven naar innovatieve manieren om samen te werken met burgers en ondernemers. Lokaal initiatief stond centraal. Daar waar initiatief opbloeide wilden de ambtenaren ondersteunen.

Tijdens de intervisie bleek dat zij nog moesten wennen aan de nieuwe rol. Ze stelden veel vragen. Hoe laat je het initiatief bij de andere partij, zonder je passief op te stellen? Hoe krijg je je leidinggevende zo ver dat zij aansluit in plaats van te bepalen?

Een model dat behulpzaam bleek bij deze vragen is het ‘denken in driehoeken’ van Kessels en Smit. Daarmee maak je rollen en werkrelaties duidelijk.
Er zijn drie rollen:

  • Initiator
  • Actor
  • en Ondersteuner.

In de intervisiegroep tekenden we eerst de ‘klassieke’ driehoek (links in het plaatje; klik voor een vergrote versie). De rollen daarin zijn herkenbaar. Bestuurders en leidinggevenden besluiten om beleid te implementeren of projecten te starten. Zij pakken de rol van initiator. Professionals krijgen de rol van Actor. De initiator vraagt hen om het initiatief van de grond te krijgen en resultaten te boeken. Er worden anderen bij het initiatief betrokken vanuit het idee dat zij de rol van Ondersteuner krijgen. Zo kan het zijn dat ondernemers en burgers gevraagd worden mee te doen om het project van de Initiator voor elkaar te krijgen.

Wanneer je als overheid echt lokaal initiatief wilt ondersteunen, ziet de driehoek er heel anders uit. We tekenden een tweede driehoek (rechts) over een praktijksituatie. Een groep ondernemers maakte geld vrij om hun eigen winkelstraat op te fleuren. Zij waren dus de Initiator. Eén van hen pakte samen met een gemeenteambtenaar de rol van Actor op. Ze gingen aan de slag om de verandering in de straat te realiseren. De leidinggevenden en de bestuurders hadden vooral de rol om als Ondersteuner de beweging, die er al was, te versterken.

In mijn praktijkboek Beter met Burgers vind je meer voorbeelden van het werken met deze driehoeken. De plaatjes lijken simpel. Maar in de intervisiegroep werd duidelijk dat het werken met de driehoeken niet altijd eenvoudig is. Iedereen kwam met voorbeelden van ambtenaren of bestuurders die een lokaal initiatief overnemen. Of burgers die een goed idee hebben, maar geen Actor vinden om het uit te voeren. Daardoor kantelt de driehoek, worden relaties onduidelijk en stokt het initiatief.

We stelden vast dat het belangrijk is om bij elk initiatief met elkaar goed te kijken: wie staat op welke plek en hoe verhoud je je tot elkaar? Ben je bereid om in je eigen rol te blijven, ook al is dat wennen? Het denken en doen in driehoeken je bewust maakt van drie rollen bij elk initiatief:

  • Wie gaat sturen op wat er belangrijk en nodig is?
  • Wie gaat de activiteit ondernemen en realiseren?
  • Wie gaat ondersteunen om het resultaat te bereiken?

Kan het denken en doen in driehoeken jou helpen om rollen bij samenwerking te verhelderen?

Dit is artikel vijf van acht artikelen op mijn blog die jou hopelijk inspireren bij samenwerken met burgers. De artikelen zijn een mix van mijn eigen praktijkervaring, wetenschappelijke kennis en de tips die ik kreeg van de vele professionals die ik ontmoet. Als je geen artikel wilt missen, meld je dan hier aan. Je ontvangt dan de artikelen in je inbox. Tot snel !

 

One thought on “Denken en doen in driehoeken (5/8)

Comments are closed.