Favoriete veranderkundeboeken (2): de I Tjing

Geniet je ook van het mooie zomerweer? Als Nederlander leven we in een zeeklimaat. Ik vind dat we daarmee bevoorrecht zijn, want ik geniet van de afwisseling van vier seizoenen. Vandaag is het 21 juli en we ervaren dat als hoogzomer. Toch zie je in de natuur dat we alweer onderweg zijn naar de herfst. De planten groeien niet meer zo hard; de dag met maximale lichtenergie (21 juni) is alweer één maand achter de rug.

Boek der VeranderingenDe elementaire (kosmische) wet dat de dingen steeds in beweging zijn van het ene naar het andere uiterste is het principe achter mijn tweede, favoriete boek over veranderkunde: de I Tjing. In mijn vorige blog schreef ik dat veranderkunde nog een jong vakgebied is: het bestaat pas vanaf de jaren ‘50 van de vorige eeuw. Je kan dus zeggen dat het vakgebied in de puberteit is. De I Tjing, het “Boek der Veranderingen” bestaat echter al meer dan 3000 jaar.

Het boek was aanvankelijk een verzameling van tekens voor orakeldoeleinden. Orakels waren in de oudheid overal in gebruik en bedoeld om met ‘ja’ of ‘nee’ te antwoorden op vragen. In het Boek der Veranderingen wordt het ‘ja’ door een hele lijn aangeduid en het ‘nee’ door een gebroken lijn. Al lang geleden ontstond echter behoefte aan meer nuancering. Door drie lijnen te combineren ontstonden acht mogelijke lijncombinaties (trigrammen genoemd).

Deze acht trigrammen werden beschouwd als beelden van wat er in de hemel en op aarde gebeurt. Het grondidee achter de I Tjing is dat deze beelden constant in elkaar overgaan. Daarmee ligt de focus niet op ‘hoe het nu is’ (een Westerse manier van kijken) maar op ‘hoe de huidige toestand in verandering is naar de volgende (tijdelijke) toestand’.  Als je dit verschil van kijken toepast op een moderne organisatie zie je het volgende. Door de traditionele Westerse bril kijkend concludeer je bijvoorbeeld: ‘de organisatie was in 2014 zeer succesvol. De winst bedroeg 15 miljoen. Dit bedrijf is waard om in te investeren’. Kijkend door de I Tjing zou je wellicht zeggen: ‘Door veel winst te maken heeft dit bedrijf haar hulpbronnen en mensen uitgeput. Er is een sfeer van matheid aan het ontstaan. Mensen zetten hun energie steeds minder binnen de organisatie in.’ Het gaat niet over een oordeel, maar wel over een wetmatigheid: na een periode van maximale inspanning ontstaat er vanzelf een beweging naar ontspanning of matheid.

Natuurlijk valt hier nog veel meer over te vertellen. Maar wat heb je nu aan de I Tjing als je aan een verandering werkt? Ik zie in ieder geval drie toepassingen waar ik zelf mijn voordeel mee doe:

  • Het daagt me steeds uit om niet alleen te kijken naar hoe iets nu is, maar vooral naar hoe het zich ontwikkelt. Als een team nu enorm succesvol is, weet ik dat er al een beweging naar minder succes in al z’n prilheid op gang gekomen is. Dat is een gegeven en helpt mij om samen met dat team nuchter te kijken naar de volgende stap
  • Als een persoon of een verandering ‘vast’ zit kan het raadplegen van twee I Tjing trigrammen een verrassende blik geven op wat er speelt. Ik doe dat zelf met prachtig vormgegeven kaarten die ik vorig jaar in Maastricht heb gekocht.
  • Het helpt me te zien dat er een passende tijd is voor bepaalde veranderingen of initiatieven.

Wil je weten welke vier andere boeken over veranderkunde in mijn persoonlijke top-5 staan? Abonneer je dan op mijn blog. Je ontvangt dan maximaal 1x per week een artikel in je mailbox. Tot snel!

3 thoughts on “Favoriete veranderkundeboeken (2): de I Tjing

Comments are closed.