Onmisbaar denkgereedschap

In mijn blog van twee weken geleden startte ik met het delen van kennis die ik opdeed tijdens de internationale CMC-conferentie die ik eind september bezocht. Hier de derde blog daarover. Hopelijk kan dat ook in deze verwarrende tijd wat inspiratie brengen……Wil je geen blog missen? Meld je dan hier aan. Je ontvangt alle blogs automatisch in je mailbox.

Favoriete veranderkunde boeken (4): Leidinggeven zonder bevelen

Oplossingen genereren conflicten. Formuleer doelstellingen zonder cijfers. Wees als manager autoritair over output, maar zeker niet over input.

Dat zijn zomaar drie stellingen uit het boek ‘Leidinggeven zonder bevelen’ van de Vlaamse psycholoog en bedrijfskundige Filip VandenDriessche. Ik maakte kennis met Filip tijdens de leergang ‘Sturen van Veranderingen in Organisaties’. Hij schrijft en doceert voor managers over:

  • een motiverende visie verwoorden
  • kwalitatieve doelen stellen (in plaats van obsessief cijfertjes tellen)
  • overeenstemming bereiken (dat lukt als je praat over criteria in plaats van oplossingen)

Het eerste boek van Filip over  dit onderwerp stamt al uit 2001. Zijn ideeën en concepten lijken verraderlijk eenvoudig….. maar zijn wat mij betreft actueel en waardevol. Op dit moment doe ik een onderzoek in mijn netwerk. Ik vraag mensen naar veranderingen in het werk en de worsteling die ze daarmee ervaren. Uit de informatie die ik terug krijg, blijkt dat nog steeds veel managers:

  • hoog opgeleide professionals sturen op inputdoelstellingen (x formulieren invullen per week, x cliënten spreken per dag), terwijl de professionals zelf gestuurd willen worden op output (kwaliteit en effect van hun werk);
  • door continu te reorganiseren de structuur van de organisatie veel aandacht geven en de visie weinig
  • oplossingen verzinnen zonder dat het probleem duidelijk is.Management Funnel

Het negatieve gevolg hiervan is dat medewerkers innerlijk afhaken of vertrekken. Een verdrietige verspilling van menselijke energie en talent.

Hoe ziet jouw #shelfie eruit?

Het is zomer! Daarom een korte ‘break’ in mijn blogserie over veranderboeken. In deze blog wil ik iets anders doen: een #shelfie met jullie delen.

Dat is zoals je ziet een foto van één van onze (vele) boekenplanken. Tijdens de vakantie heb ik deze plank mooi opgeruimd en ingedeeld op thema (met als gevolg dat ik mijn boeken nu niet direct meer kan vinden ;-)).

Zoals ik eerder schreef, ben ik van jongsaf aan een liefhebber van lezen. Zodra ik zakgeld kreeg gaf ik dat uit aan pocketboekjes. In het dorp waar ik woonde was de bibliotheek alleen op vrijdagavond geopend. Ik haalde dan het maximale aantal boeken op dat ik mee mocht nemen. Sinds die tijd ben ik blijven lezen: studieboeken, boeken over persoonlijke ontwikkeling, filosofie, reizen en creativiteit. Daarnaast allerlei verhalen en ook een beetje poëzie.shelfie

Tegenwoordig zou je mij een ‘content recylcer’ kunnen noemen. Ik kan me niet voorstellen (en dat geldt gelukkig ook voor Martin, mijn man) dat ik in een huis zou wonen zonder boekenkast. We hebben boeken in de woonkamer, in de studeerkamer en op zolder. Deze #shelfie komt uit de studeerkamer. Ik moet trouwens toegeven dat ik op dit moment een boek lees op mijn Kindle e-reader….

Ik zou het erg leuk vinden als jij ook een #shelfie maakt en deelt. Dat kan via mijn FacebookpaginaTwitter of Pinterest. Tot volgende week! Ik schrijf dan een blog over innovatie en mijn favoriete boek daarover. Vind je het handig om dat artikel automatisch te ontvangen? Abonneer je dan via deze link.

Favoriete veranderkundeboeken (2): de I Tjing

Geniet je ook van het mooie zomerweer? Als Nederlander leven we in een zeeklimaat. Ik vind dat we daarmee bevoorrecht zijn, want ik geniet van de afwisseling van vier seizoenen. Vandaag is het 21 juli en we ervaren dat als hoogzomer. Toch zie je in de natuur dat we alweer onderweg zijn naar de herfst. De planten groeien niet meer zo hard; de dag met maximale lichtenergie (21 juni) is alweer één maand achter de rug.

Boek der VeranderingenDe elementaire (kosmische) wet dat de dingen steeds in beweging zijn van het ene naar het andere uiterste is het principe achter mijn tweede, favoriete boek over veranderkunde: de I Tjing. In mijn vorige blog schreef ik dat veranderkunde nog een jong vakgebied is: het bestaat pas vanaf de jaren ‘50 van de vorige eeuw. Je kan dus zeggen dat het vakgebied in de puberteit is. De I Tjing, het “Boek der Veranderingen” bestaat echter al meer dan 3000 jaar.

Het boek was aanvankelijk een verzameling van tekens voor orakeldoeleinden. Orakels waren in de oudheid overal in gebruik en bedoeld om met ‘ja’ of ‘nee’ te antwoorden op vragen. In het Boek der Veranderingen wordt het ‘ja’ door een hele lijn aangeduid en het ‘nee’ door een gebroken lijn. Al lang geleden ontstond echter behoefte aan meer nuancering. Door drie lijnen te combineren ontstonden acht mogelijke lijncombinaties (trigrammen genoemd).

Deze acht trigrammen werden beschouwd als beelden van wat er in de hemel en op aarde gebeurt. Het grondidee achter de I Tjing is dat deze beelden constant in elkaar overgaan. Daarmee ligt de focus niet op ‘hoe het nu is’ (een Westerse manier van kijken) maar op ‘hoe de huidige toestand in verandering is naar de volgende (tijdelijke) toestand’.  Als je dit verschil van kijken toepast op een moderne organisatie zie je het volgende.

Favoriete veranderkunde boeken (1): Leren veranderen

Alles stroomt - veranderingDe oude Grieken wisten het al: verandering is een constante. Toch is veranderkunde nog een jong vakgebied: het bestaat pas vanaf de jaren ‘50 van de vorige eeuw. Eigenlijk is het vakgebied dus in de puberteit.

Er is meer dat veranderkundigen níet begrijpen en weten, dan wel. Een veranderkundige is iemand die meer bezig is met al-doende-vormgeven dan met uitleggen-hoe-het-zit. Toch is er ook voor de veranderkundige ook heel wat houvast. Allerlei theorieën en concepten uit de veranderkunde zijn eind vorige eeuw door Léon de Caluwé en Hans Vermaak gebundeld in het boek ‘Leren Veranderen’. Het boek is inmiddels een gouwe ouwe in het vakgebied, maar wel één die ik nog regelmatig uit de kast trek. Het beschrijft vijf perspectieven op veranderen aan de hand van vijf kleuren. Het geeft handvatten om verandertrajecten in te richten en laat ook zien waarom veranderen ingewikkeld kan zijn. Het is met recht een handboek voor de beginnende en de gevorderde veranderkundige.

Leren VeranderenIk maakte kennis met het boek (dat toen net verschenen was) in 2000. Op dat moment werkte ik bij Wehkamp aan een groot verandertraject met de naam Go-@ll dat gericht was op het verhogen van klanttevredenheid. Het was een prachtige tijd om bij het bedrijf te werken. Sinds 1995 werd al experimenterend gewerkt aan verkoop via Internet.