Als leidinggevende heb ik heel wat sollicitatiegesprekken gevoerd. Vaak vroeg ik daarbij aan mensen hoe zij in concrete situaties leiderschap vertonen. De sollicitant deed vervolgens alle moeite om te vertellen hoe zijn of haar leiderschap er concreet uitzag. Ik heb nog nooit meegemaakt dat iemand in een sollicitatiegesprek iets wilde vertellen over zijn volgerschap kwaliteiten. En ik heb daar ook nooit naar gevraagd……..
Vorige week was ik aanwezig bij een mooie bijeenkomst over volgerschap. Het is een onderwerp dat mij steeds meer intrigeert. Formeel gezien zijn er in organisaties immers veel meer volgers dan leiders; de verhouding is meestal 1:10 of zelfs meer. Leiders bestaan alleen bij de gratie van volgers, zoals het bekende filmpje laat zien: “the first follower is what turns a lone nut into a leader”.
Toch vind je op de site van managementboek.nl ongeveer 350 boeken over leiders en maar 3 boeken over volgers. Zoeken met Google op ‘leiderschap cursus’ levert ruim 2 miljoen hits op. Zoeken met Google op ‘volgerschap cursus’ levert welismaar een half miljoen hits op, maar de meeste daarvan gaan over het krijgen van Twitter volgers of het volgen van je danspartner.
Hoe komt het dat leiderschap veel meer aandacht krijgt dan volgerschap? Naar mijn idee heeft dat twee basisredenen:
- in de Westerse cultuur associëren we ‘leiden’ met initiatief en actie, terwijl we ‘volgen’ associëren met passiviteit. Vreemd, want we weten al eeuwenlang dat er veel moed voor nodig kan zijn om te volgen. Kijk maar eens naar de Arabische Lente: mensen die in een dictatuur een nieuwe (democratische) beweging durven te gaan volgen, bekopen dit vaak met hun eigen leven.
- in de organisatiewereld zitten we nog vast in de hiërarchische denkmodellen van de 19e en 20e eeuw, waarin formele leiders denken en volgers doen. Het denken wordt vervolgens hoger beloond dan het doen. Ook vreemd, want feitelijk werken we allemaal steeds meer horizontaal samen in teams, ketens en netwerken. In die horizontale samenwerking zie je vaak een afwisselende dans van denken en doen, leiden en volgen. Leden van een netwerk zijn in de tijd soms leider, soms volger. Samenwerken werkt als je in staat bent om op het initiatief van een ander ‘ja’ te zeggen en daar vanuit je eigen professionaliteit weer een impuls te geven.
Wordt het dus niet eens tijd voor meer waardering voor volgerschap? Durf jij jezelf in je volgende sollicatiegesprek te kwalificeren als een ‘ervaren volger’?
PS: Meer weten over rollen van leiders en volgers bij slim samenwerken? Meld je dan aan voor mijn nieuwsbrief.
Zo had ik er nog nooit (bewust) naar gekeken…. hummm, daar ga ik eens een weekje op kauwen….
Kauw ze! Misschien ontdek je in één van je projecten een mooie dans van ‘volgen en leiden’..