Ik ben een bevoorrecht mens: in mijn hele leven ben ik nog nooit op dieet geweest. Maar ik zie om me heen wat een wilskracht en doorzettingsvermogen er nodig is om een dieet te volgen.
Dat heeft natuurlijk alles te maken met veranderen. Ben Tiggelaar heeft daar een mooi toegankelijk boek over geschreven: Doen ! Echt een aanrader voor wie iets in zijn gedrag wil veranderen. Ben’s eerste stelling is: veranderen draait om het realiseren van nieuw gewoontegedrag. Dat lijkt simpel, maar is het niet. Het vraagt aandacht, energie en tijd. Maar de beloning is: zodra je als je nieuwe gedrag gewoontegedrag is, hoef je er niets meer voor te doen!
Veranderen van gewoonten met verstand en gevoel
Dat geldt dus ook als je op plasticdieet gaat en je afval wil verminderen.In mijn vorige blog vertelde ik dat ik, toen we plastic afval gingen scheiden, echt schrok van de hoeveelheid die we produceren. Dat schrikken heeft een functie. Tiggelaar zegt: ‘onderzoek wat mogelijk is en gebruik daarbij je verstand en je gevoel’. Kijk niet naar waar je vanaf wil, maar waar je naar toe wil. En gebruik daarbij je verstand en gevoel als ‘motor’.
Dat gevoel was er dus wel: ik was écht verdrietig over hoe we met plastic de natuur vernietigen. Met mijn verstand vroeg ik me af: ‘waar kan ik beginnen? Wat zijn eigenlijk de grootste veroorzakers van plastic afval’? Een snelle zoektocht op Internet leverde in ieder geval één onthutsend cijfer op. We gooien in Nederland bijna 900 miljoen plastic flesjes weg, bijna 21 miljoen kilo per jaar.
Vanaf dat moment namen we (want mijn lieve man deed ook mee) de eerste stap van ons plasticdieet (hoewel we dat niet zo noemden :-). Als aandenken aan een avond bij TheOceanCleanUp kochten we een mooie bijpassende Dopper. Ook die is van plastic, maar wel gerecycled. Bij voorbaat al een leuke beloning voor ons goede voornemen. Sinds die tijd reist de Dopper dagelijks met ons mee en wordt overal gevuld met kraanwater.
Eind goed al goed?
Nou nee. Ben Tiggelaar zegt het ook: je komt in verandersituaties die het je moeilijk maken om je ‘nieuwe gewenste gedrag’ te vertonen. Je bent moe. Je bent je Dopper vergeten. In een buitenlands hotel is het kraanwater vies en er staan gratis plastic flesjes bronwater in het koelkastje. Niets is gemakkelijker dan terug te vallen in oud gedrag. Dat gebeurde ook. In het hotel maakte ik twee flesjes open en goot ze leeg in onze Doppers. Een rare actie natuurlijk. De volgende dag stonden er twee nieuwe plastic flesjes. Toen was ik er ook weer klaar mee.
Tiggelaar noemt een paar dingen die je kan doen als je in zo’n lastige verandersituatie komt. Eén ervan is ‘sociale antecedenten gebruiken’. Man en ik kunnen elkaar eraan herinneren dat we geen plastic flesjes meer willen gebruiken. Of we kunnen volgens Tiggelaar ‘counter gedrag inzetten’ . In ons geval: in het hotel een kop thee gaan drinken in plaats van ons waterflesje te vullen.
Nog wat weetjes over het nut van een #plasticdieet
Wil jij ook minder plastic gebruiken, of doe je dat al? Dan heb ik nog een paar feiten voor je. Wereldwijd worden er dagelijks meer dan 100 miljoen plastic flessen gebruik. Slechts 1 of 5 plastic flessen wordt recycled. De rest wordt afval en 10% daarvan komt terecht in de oceaan. Een PET fles valt pas na 700 jaar uit elkaar.
Op dit blog zal ik de komende weken meer schrijven over het verminderen van plastic afval. En de ups-en-downs die ik daarbij tegenkom. Ook kijk ik hoe inzichten uit de veranderkunde mij (en misschien ook jou) daarbij kunnen helpen. Tot snel !