‘Morgen begin ik’ – de ups & downs van een #plasticdieet

Ik ben een bevoorrecht mens: in mijn hele leven ben ik nog nooit op dieet geweest. Maar ik zie om me heen wat een wilskracht en doorzettingsvermogen er nodig is om een dieet te volgen.

Dat heeft natuurlijk alles te maken met veranderen. Ben Tiggelaar heeft daar een mooi toegankelijk boek over geschreven: Doen ! Echt een aanrader voor wie iets in zijn gedrag wil veranderen. Ben’s eerste stelling is: veranderen draait om het realiseren van nieuw gewoontegedrag. Dat lijkt simpel, maar is het niet. Het vraagt aandacht, energie en tijd. Maar de beloning is: zodra je als je nieuwe gedrag gewoontegedrag is, hoef je er niets meer voor te doen!

Veranderen van gewoonten met verstand en gevoel

Dat geldt dus ook als je op plasticdieet gaat en je afval wil verminderen.In mijn vorige blog vertelde ik dat ik, toen we plastic afval gingen scheiden, echt schrok van de hoeveelheid die we produceren. Dat schrikken heeft een functie. Tiggelaar zegt: ‘onderzoek wat mogelijk is en gebruik daarbij je verstand en je gevoel’. Kijk niet naar waar je vanaf wil, maar waar je naar toe wil. En gebruik daarbij je verstand en gevoel als ‘motor’.

Dat gevoel was er dus wel: ik was écht verdrietig over hoe we met plastic de natuur vernietigen. Met mijn verstand vroeg ik me af: ‘waar kan ik beginnen? Wat zijn eigenlijk de grootste veroorzakers van plastic afval’? Een snelle zoektocht op Internet leverde in ieder geval één onthutsend cijfer op. We gooien in Nederland bijna 900 miljoen plastic flesjes weg, bijna 21 miljoen kilo per jaar.

Vanaf dat moment namen we (want mijn lieve man deed ook mee) de eerste stap van ons plasticdieet (hoewel we dat niet zo noemden :-). Als aandenken aan een avond bij TheOceanCleanUp kochten we een mooie bijpassende Dopper. Ook die is van plastic, maar wel gerecycled. Bij voorbaat al een leuke beloning voor ons goede voornemen. Sinds die tijd reist de Dopper dagelijks met ons mee en wordt overal gevuld met kraanwater.

Eind goed al goed?

Nou nee. Ben Tiggelaar zegt het ook: je komt in verandersituaties die het je moeilijk maken om je ‘nieuwe gewenste gedrag’ te vertonen. Je bent moe. Je bent je Dopper vergeten. In een buitenlands hotel is het kraanwater vies en er staan gratis plastic flesjes bronwater in het koelkastje. Niets is gemakkelijker dan terug te vallen in oud gedrag. Dat gebeurde ook. In het hotel maakte ik twee flesjes open en goot ze leeg in onze Doppers. Een rare actie natuurlijk. De volgende dag stonden er twee nieuwe plastic flesjes. Toen was ik er ook weer klaar mee.

Tiggelaar noemt een paar dingen die je kan doen als je in zo’n lastige verandersituatie komt. Eén ervan is ‘sociale antecedenten gebruiken’. Man en ik kunnen elkaar eraan herinneren dat we geen plastic flesjes meer willen gebruiken. Of we kunnen volgens Tiggelaar ‘counter gedrag inzetten’ . In ons geval: in het hotel een kop thee gaan drinken in plaats van ons waterflesje te vullen.

Nog wat weetjes over het nut van een #plasticdieet

Wil jij ook minder plastic gebruiken, of doe je dat al? Dan heb ik nog een paar feiten voor je. Wereldwijd worden er dagelijks meer dan 100 miljoen plastic flessen gebruik. Slechts 1 of 5 plastic flessen wordt recycled. De rest wordt afval en 10% daarvan komt terecht in de oceaan. Een PET fles valt pas na 700 jaar uit elkaar.

Op dit blog zal ik de komende weken meer schrijven over het verminderen van plastic afval. En de ups-en-downs die ik daarbij tegenkom. Ook kijk ik hoe inzichten uit de veranderkunde mij (en misschien ook jou) daarbij kunnen helpen. Tot snel !

The Ocean Clean Up: inspiratie om zelf ook te veranderen

Eén persoon kan in de wereld een grote verandering teweeg brengen. Zo’n persoon is Boyan Slat. In 2014 maakte ik kennis met zijn idee: het opruimen van de gigantische hoeveelheden plastic in de oceanen. De naam van dit project:‘The Ocean Clean Up’.

Boyan was een gedreven,18-jarige student. Hij bedacht een oplossing voor één van de grootste milieuproblemen van deze tijd en ging daarmee gewoon aan de slag ! Ik vond dat enorm inspirerend en ook een wake-up call waardoor ik zag wat wij de natuur (en daarmee onszelf) aandoen. Een enorme hoeveelheid plastic bedreigt het leven in de oceaan. Vissen, zeedieren en vogels sterven doordat ze erin verstrikt raken. Het plastic komt in de voedselketen.

In de afgelopen jaren bleef ik Boyan en de Ocean Clean Up volgen. Ik zag hoe hij mensen om zich heen verzamelde die geïnspireerd werden. Technici en filmmakers stelden zich beschikbaar om het idee uit te werken en te promoten. Er startte een crowdfunding campagne in 2014, waar ik ook aan meedeed.

Het idee ontwikkelde zich tot een prototype, dat werd getest en doorgetest. Er kwam meer aandacht en meer funding. En nu is het zaterdag 8 september echt zover: het eerste werkende Ocean Clean Up systeem vertrekt vanuit de San Francisco Bay naar de ‘Great Ocean Garbage Patch’. Ik kijk er naar uit om het live te volgen ! Des te leuker om dat we dit voorjaar met vrienden hebben gezeild op de San Francisco Bay.

Voor mij is er sinds 2014 ook persoonlijk iets veranderd. Toen we ons plasticafval gingen scheiden, was ik geschockeerd. Wat een volume ! Daar begint dus het probleem.

We proberen nu steeds minder plastic te gebruiken. Het laatste jaar is daar een versnelling in gekomen. Door een voorbeeld te nemen aan jonge mensen, zoals Boyan, zie ik dat mijn acties kunnen helpen om een wereldwijd probleem aan te pakken. Het moet anders. Maar hoe ? Dat is nog een zoektocht. Kan mijn kennis van veranderkunde daarbij helpen?

Ik ben ermee aan de slag en ik deel dat graag met jullie via mijn blog. Wat je mag verwachten zijn praktische tips, komische worstelingen en een reflectie daarop vanuit de veranderkunde. Doen jullie mee?

Op een kraakvlak leer je ….

Ik schrijf niet alleen op dit blog….. (dat krijg je als je een schrijvende uil bent :-)).

Hier een link naar een column die ik schreef op de website van Gemeenten van de Toekomst. Daar waar het kraakt, is ook een kans om te leren.

Een schrijvende uil? Waarom ik blog :-)

Heerlijk, in de vakantieperiode heb ik weer eens tijd voor mijn blog. Ik heb het gemist. De afgelopen anderhalf jaar was zó druk met mooie werkopdrachten dat er weinig van bloggen kwam.

Waarom schrijf ik eigenlijk een blog? Het lijkt me leuk om dat eens met jullie te delen. Ik zie twee redenen:

  • plezier ! ik hou gewoon van schrijven en heb dat mijn hele leven al gedaan
  • inzichten delen ! ik ben een soort ‘praktijkfilosoof’ die het heerlijk vindt om inzichten op te doen, te delen en toe te passen

Schrijven met plezier

Als kind schreef ik al aan de lopende band:

  • dagboek (ik heb mijn dagboek van toen ik negen jaar oud was nog, erg leuk. Slotje opengebroken omdat ik het sleuteltje kwijt was)
  • toneelstukjes (ook die heb ik nog, één ervan over buitenaardse wezens voerden we op in groep 6)
  • opstellen (waar ik altijd mooie cijfers mee haalde)

Als middelbare scholier had ik vele penvrienden in Zuid-Korea, de Verenigde Staten, Engeland….. Zoveel Engels schrijven en lezen bracht me ook de liefde voor de Engelse taal met zijn prachtige woorden en uitdrukkingen !

Natuurlijk begon in die tijd ook het verplichte zakelijke schrijven. Opdrachten voor school. Opdrachten op de universiteit. Dat zette zich voort in mijn werk. Met plezier schreef ik:

  • onderzoeksrapporten
  • beleidsnotities
  • handreikingen
  • veranderplannen
  • evaluaties en nog veel meer

Woorden op papier vervliegen. Maar ik was blij te horen dat wat ik schreef vaak écht betekenis kreeg voor mensen. Ze vertelden mij ‘dat ze nog nooit iets hadden gelezen dat zó duidelijk was’. Of dat het hen echt een nieuw inzicht had gegeven. Fijn. Met tussenpozen schreef ik trouwens ook dagboeken, Sinterklaasgedichten, briefjes en kaarten… je kent dat wel. En zeven jaar geleden mijn eerste blog.

Filosoferen & delen

Als ik terugkijk op mijn kindertijd, dan zie ik mezelf ook continu lezen, nieuwe dingen bedenken en die uitproberen. Dat deed ik dan met vriendinnen, want het sociale was heel belangrijk voor mij. Ook daar is eigenlijk niet veel veranderd. Ik ben bijna overal in geïnteresseerd en vind het heerlijk om nieuwe kennis en inzichten op te doen. Op mijn LinkedIn profiel omschrijf ik dat zo :

Ik spaar belevingen, ontmoetingen, nieuwigheden en toevalligheden.

Dat sparen doe ik niet alleen voor mezelf, maar vooral om te delen. Als iets wat ik leer er voor een ander toe doet, dan is mijn dag goed. Zijn dat de genen uit mijn moeders schooljuffen-familie? Mijn schrijvende oud-collega Rebekka ten Dijke noemt het ‘schrijven met betekenis en gevoel’.

Een schrijvende uil

Een paar jaar geleden deed ik een korte test op Internet die een verbazend rake uitkomst gaf.  Mijn archetype bleek de ‘Sage’ (bijzonder, want in het Engels betekent het ‘filosoof’ en in het Nederlands verwijst het naar een oud verhaal). In de test wordt de Sage o.a. verbeeld door een uil. Een paar dingen uit het profiel:

You desire to understand. But understanding ‘how’ or ‘what’ isn’t enough, your ultimate quest is to understand why. People often come to you for advice or a sounding board. You love things that need to be figured out. You naturally invite others to gain deeper understanding of the situations they find themselves in.

Dat is herkenbaar en mensen geven dat ook aan mij terug. Daar ben ik dankbaar voor en daarom schrijf ik ook mijn blog. Met plezier én omdat ik hoop dat het er voor jou toe doet !